CHECK - Neen, dit zijn geen beelden van het gezonken vlaggenschip Moskva 

By

 

Dorien Vanmeldert 

VRT

4 min

View Original

Op sociale media circuleren foto's en video's die het Russische vlaggenschip Moskva na een Oekraïense raketaanval zouden tonen. Maar de online beelden zijn misleidend: ze dateren van enkele jaren geleden en tonen brandende schepen in onder andere Noorwegen. Momenteel zijn er nog geen beelden van het gezonken Russische schip, ook de oorzaak blijft nog onduidelijk.

vr 15 apr 15:45

Het was het Russische ministerie van Defensie dat gisteren meldde dat de Moskva is gezonken in de Zwarte Zee. Over de oorzaak spreken de Russen en de Oekraïeners elkaar tegen. De Russen beweren dat er brand ontstond, waarna munitie aan boord ontplofte, en het schip vervolgens zonk door een storm tijdens de sleepoperatie. De Oekraïeners stellen dat twee van hun Neptune-kruisraketten de Moskva hebben geraakt. 

Nu Rusland heeft aangekondigd dat het de raketaanvallen op de Oekraïense hoofdstad Kiev zal opdrijven, wordt dit echter ook als een impliciete bevestiging van de Oekraïense verklaring gezien. Maar het blijft onduidelijk.

Momenteel zijn er geen beelden van het gezonken schip. Toch beweren heel wat mensen op sociale media beeldmateriaal te hebben gevonden van de Oekraïense raketaanval of het zinkende schip. Die beelden tonen echter niet het Russische schip.

Oorlogsschip van Noorse marine

In een eerste video zien we vanop een afstand een schip bij klaarlichte dag. Opeens ontploft het vaartuig en gaat het op in een immense rookpluim. "Hoe "Moskou" brandt", schrijft iemand op Twitter bij de video. De twitteraar beweert dat dit de Moskva is die wordt geraakt door een Oekraïense raket. De video is al door 172.000 mensen bekeken en wordt ook door heel wat andere mensen verspreid op sociale media.

Het filmpje zou oorspronkelijk gedeeld zijn door Andriy Biletski, oprichter van het extreemrechtse Azov-bataljon van de Oekraïense Nationale Garde, in zijn Telegramkanaal. Daar is de video al door meer dan 90.000 mensen bekeken.

In werkelijkheid is dit niet de Moskva maar een oorlogsschip van de Koninklijke Noorse marine in 2013, meer bepaald een KNM Trondheim. In juni dat jaar testte de Noorse marine haar nieuwste langeafstandsraketten uit. Het gaat om een oefening met dit schip als doelwit, nabij de kust van Andoy in Noorwegen. De originele video uit 2013 staat op Youtube. De oude video wordt nu als Oekraïense propaganda gebruikt.

Vrachtschip in 2019

Een andere video die zou bewijzen hoe het schip door een Oekraïense raket ten onder ging, toont een brandend schip op het water. De beelden zijn erg troebel en voorzien van een groene filter. In onderstaand twitterbericht wordt de video in verband gebracht met een Oekraïense aanval.

Het gaat hier echter om een bewerkte video uit januari 2019. Twee vrachtschepen onder Tanzaniaanse vlag veroorzaakten toen een brand op de Zwarte Zee. De brand ontstond op een van de schepen nadat het andere schip, een gastanker, er brandstof naar verplaatste. Dat meldde de woordvoerder van de Russische marine Alexei Kravchenko.

De originele beelden van 2019 zijn terug te vinden in een reportage van de Indiase nieuwszender WION. Vanaf seconde 13 zijn beelden van de brand te zien. Op sociale media wordt nu een bewerkt fragment hiervan verspreid. Zo zijn de beelden gespiegeld, waardoor de rookpluim naar rechts gaat en niet naar links zoals in de originele video. Ook is het bewerkt met een groene filter.

Bekijk hier de reportage van WION uit 2019:

Foto van een Iraans schip

Naast de video’s doet een foto van een zinkend schip met een gigantische, donkere rookpluim de ronde. Onder andere Pravda Gerashchenko, adviseur en voormalig viceminister van Binnenlandse Zaken van Oekraïne, deelt het op zijn Telegramkanaal met de woorden "Cruiseship Moskva is on fire!".

Maar ook hier gaat het om een ander schip: de Kharg, het grootste schip van de Iraanse marine. Dat zonk in juni 2021 in de Golf van Oman, nadat er aan boord brand was uitgebroken.

Er zijn dus voorlopig geen echte beelden van het gezonken Russissche vaartuig. Wel zijn er enkele archiefbeelden en satellietbeelden van voor het zonk terug te vinden.

Bekijk deze beelden in onderstaande reportage uit Het Journaal:

Conclusie

• De online video's en foto's van ontploffende en brandende schepen tonen niet het pas gezonken Russische vloot de Moskva. 
• Het gaat om beelden uit 2013, 2019 en 2021, van een militaire oefening van de Noorse marine, een brand op een vrachtschip onder Tanzaniaanse vlag en een brand op een Iraans schip.
• De beelden worden op sociale media onder andere door Azov-leiders en Oekraïense politici gedeeld. Ze gebruiken de foute beelden als propaganda.
• We beoordelen de claim dat deze beelden de Moskva na een Oekraïense raketaanval tonen dan ook als onwaar. 
• Hoe het schip is kunnen zinken, is nog altijd niet duidelijk. Er zijn voorlopig geen beelden terug te vinden. De Russen stellen dat het komt door een brand en ontploffing in de munitiekamer aan boord. De Oekraïeners zeggen dat zij het schip vernield hebben door een raketaanval.

Dit artikel is geschreven op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie.

Wil je iets laten checken? Stuur ons dan een mail via check@vrtnws.be.